Grafika rastrowa i wektorowa - czym się różnią i jakie mają zastosowanie?

Grafikę można podzielić na dwa główne rodzaje - grafikę rastrową oraz grafikę wektorową. Oba typy różnią się zasadniczo prezentacją obrazu i mają zastosowanie w wielu branżach. W niektórych stosuje się np. tylko grafikę wektorową. W takich dziedzinach jak np. druk offsetowy stosuje się najczęściej mieszany typ grafik. Drukowanie ulotek z reguły realizuje się z projektów, które posiadają obiekty wektorowe oraz obiekty rastrowe. Aby móc określić wady i zalety obydwu typów grafiki, warto dowiedzieć się, czym tak właściwie są i gdzie najczęściej się je stosuje.

 

Spis treści:

• Co to jest grafika rastrowa?
• Zalety grafiki rastrowej
• Wady grafiki rastrowej
• Co to jest grafika wektorowa?
• Zalety grafiki wektorowej
• Wady grafiki wektorowej
• Czym się różni grafika wektorowa od rastrowej?
• Wykorzystanie różnych formatów grafik

 

Co to jest grafika rastrowa?

Grafika rastrowa to rodzaj grafiki, w którym wykorzystywana jest pionowo-pozioma siatka pikseli (określonych punktów). Siatka pikseli prezentuje pożądany obraz na nośniku jak monitor czy drukarka. Każdy z pikseli ma w niej przypisany kolor.

Grafika rastrowa bywa również nazywana bitmapową. Jej głównym przeznaczeniem jest prezentacja obrazu, ilustracji, zdjęć. Stosowana jest powszechnie jako obraz na ekranach monitora, ale równie często można spotkać się z drukowanymi grafikami rastrowymi. Najczęściej są to ilustracje i zdjęcia w magazynach, książkach, ulotkach. Co ciekawe często są to także duże wydruki z plotera. Tym, co charakteryzuje grafikę rastrową, jest dość spory ciężar w porównaniu do innych rodzajów grafiki, w tym wektorowej. To jedna z najważniejszych kwestii odpowiadających za różnice między grafiką wektorową a rastrową.

Warto wiedzieć również, że grafiki rastrowe doskonale nadają się do zmniejszania - wówczas nie tracą swojej jakości, jak jest to możliwe w przypadku powiększania. Dlatego są chętnie wykorzystywane do fotografii oraz umieszczania na stronach internetowych lub materiałach drukowanych.

 

Zalety grafiki rastrowej

Do najważniejszych zalet grafiki rastrowej można zaliczyć:

• popularne i uniwersalne rozszerzenia plików: JPG, PNG, TIFF, BMP;
• podatność na obróbkę - co przydaje się przede wszystkim w przypadku skomplikowanej obróbki fotografii cyfrowych;
• doskonałe odwzorowanie barwy, jasności, nasycenia i cieni;
• zachwycające efekty światło-cieni, idealne odwzorowanie prawdziwego obrazu;
• dużą elastyczność montażu i obróbki.

 

Wady grafiki rastrowej

Po powiększeniu lub skalowaniu obraz wykonany za pomocą grafiki rastrowej traci na jakości. Powiększone piksele stają się widoczne, tworząc rozmazany obraz.

Oprócz tego do wad można zaliczyć również dość duży ciężar plików rastrowych, a także to, że zamiana grafiki rastrowej na wektorową jest bardzo trudna i pracochłonna. Jeśli więc masz plik rastrowy i zastanawiasz się nad tym, jak zmienić grafikę rastrową na wektorową prawdopodobnie zajmie to dużo czasu, a efekt może być niezadowalający.

 

Co to jest grafika wektorowa?

W przypadku grafiki wektorowej obraz wytwarzany jest z wykorzystaniem obiektów geometrycznych. Takie obiekty nazywa się prymitywami i są to np. okręgi, krzywe czy elipsy. Podobnie z obiektami geometrycznymi, które posiadają wypełnienie kolorami. Grafika wektorowa daje zatem obrazy opisane za pomocą figur geometrycznych.

Innymi słowy mówiąc - obraz wewnętrzny w takiej grafice jest zapisany jako punkty łączące, w postaci figur geometrycznych. Dzięki temu, że wszystkie punkty grafiki są uplasowane w matematycznym układzie współrzędnych, są w pełni skalowalne. W praktyce oznacza to, że ani zmniejszanie, ani powiększanie ich nie powoduje utraty jakości obrazu, jak ma to miejsce w przypadku grafiki rastrowej.

 

Zalety grafiki wektorowej

Podczas powiększania bądź skalowania pliku nie traci on na jakości. Grafika ta jest bardzo popularna w prezentowaniu treści, ponieważ wszystkie czcionki są obiektami wektorowymi.

Do najważniejszych zalet grafiki wektorowej można zaliczyć:

• możliwość skalowania grafiki do dowolnych rozmiarów - bez ryzyka utraty jakości;
• niewielki ciężar plików, dzięki czemu można je przesyłać, a także przechowywać ich sporo na dysku, bez utraty nadmiernej ilości miejsca;
• zapamiętywanie atrybutów obiektów, dzięki czemu można na nich pracować (skalować, wypełniać kolorem) bez utraty jakości;
• bezproblemowa konwersja do grafiki rastrowej.

 

Wady grafiki wektorowej

Jednak i grafika wektorowa, i rastrowa mają także swoje wady. Do wad grafiki wektorowej można zaliczyć:

• mniej szczegółowe cieniowanie w porównaniu do grafik rastrowych;
• nie wszystkie formaty można otworzyć popularnymi programami - niektóre wymagają do tego specjalnego oprogramowania;
• słabe odwzorowanie dużej ilości szczegółów;
• w przypadku skomplikowanych obiektów wektorowych mogą wymagać dużej mocy obliczeniowej komuptera.

 

Czym się różni grafika wektorowa od rastrowej?

Podstawową różnicą między tymi dwoma typami grafik jest jakość obrazów przy powiększaniu i skalowaniu. W grafice wektorowej mamy możliwość wyświetlania obrazów w maksymalnej dla nośnika rozdzielczości. Przy druku offsetowym rozdzielczość obrazu jest bardzo ważnym aspektem. Grafika wektorowa pozwala zachować jakość obrazu przy obróbce. Warto mieć jednak na uwadze, że zależna jest ona od dokładności opisania obrazu przez prymitywy. Grafika wektorowa pozwala kreować obiekty w najdrobniejszych szczegółach i pod kątem określonych cech obrazu. Pozwala także na dokonywanie przekształceń w obiektach składowych obrazu. Można je na przykład rozciągać, pochylać, obracać itd.

Grafika rastrowa i jej jakość zależą od wielkości pliku graficznego, jaki posiadamy. To głównie wpływa na ostateczny wynik. Jest ona rewelacyjna do obróbki zdjęć, które powszechnie stosuje się w druku offsetowym. Jednak w działaniach takich jak drukowanie ulotek najlepiej sprawdza się wykorzystanie wektorów i bitmap w obrębie poszczególnych projektów.

Powiązany artykuł: Czym się różni druk cyfrowy i druk offsetowy? Najważniejsze różnice

 

Wykorzystanie różnych formatów grafik

Grafika rastrowa jest wykorzystywana najczęściej jako prezentacja obrazów na stronach internetowych i w materiałach drukowanych. Zastosowanie tej grafiki bardzo często towarzyszy obórce obrazów i zdjęć cyfrowych. Ten typ grafiki pozwala na przedstawienie skomplikowanych elementów tła i wypełnienia. Grafika rastrowa najczęściej zapisywana jest w plikach o rozszerzeniu PSD, JPEG, PNG, GIF, TIFF czy BMP.

Ten typ grafiki wykorzystuje się powszechnie przy:

• fotografii;
• grafikach przeznaczonych do publikacji w sieci;
• obrazach emitowanych w TV;
• tworzeniu dokumentów i ulotek reklamowych;
• tworzeniu obrazów o realistycznym wyglądzie.

Najważniejsze różnice między grafiką rastrową a wektorową to więc przede wszystkim przeznaczenie.

Grafika wektorowa to typ grafiki, który doskonale sprawdza się do kreowania logotypów i typografii. Doskonale sprawdza się też w przypadku grafik bazujących na prostych kształtach. Ponadto ma szerokie zastosowanie w prezentowaniu wykresów, figur geometrycznych, planów, tabel i im podobnych. Najczęściej zapisywana jest w plikach z rozszerzeniami takimi jak AI, EPS, CDR, SVG.

Grafika wektorowa jest wykorzystywana przede wszystkim do tworzenia:

• infografik;
• map i planów;
• materiałów reklamowych o dużych rozmiarach, jak billboardy czy wielkoformatowe banery;
• plików do wydruku;
• wizytówek i ilustracji.